E Mafai ona Fa'agesegese le Puipuiga o Fefa'ataua'iga Fa'alotoifale

[O le mataupu o loo sosoo mai o se otootoga o a Lipoti a le Hinrich Foundation lomia i le asō, Mati 7, 2023.]

Mo le ono sefulu tausaga talu ona maeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na faʻasolosolo ona faʻaititia e malo le tau ma malilie i tulafono e mafai ai ona faʻaleleia fefaʻatauaiga ma tupe teufaafaigaluega. Afai na i ai se tausaga auro o le lalolagi atoa, e tusa ma le 15 tausaga i le va o le 1993 ma le 2007. O le puipuiga na manatu i tua ma le faʻaogaina o multilateralism, alualu i luma faatekinolosi, faʻasaʻolotoga faʻapolokiki, le toe faʻafouina o Saina, ma le iʻuga o le Cold War na fanaua. maketi tetele, tamaoaiga o fua, fefaʻasoaaʻi o gaosiga i tuaoi, ma faʻateleina faʻateleina i fefaʻatauaiga, tupe teufaafaigaluega, ma le tamaoaiga.

I le lotolotoi o popolega e uiga i aʻafiaga o le fefaʻasoaaʻi o filifili o sapalai ma le faʻalavelave faʻafuaseʻi o le paʻu i tua mai le tulaga faʻatekonolosi, o le puipuiga o loʻo faʻaumatia lona faʻailoga. Ua toe fa'aigoaina e avea o se meafaigaluega e fa'amautu ai le tamaoaiga o le atunu'u ma sili atu ona maufetuuna'i e ala i le fa'amalosia o le toe fa'afo'i mai o le gaosiga, fa'atupu ma fa'afaileleina siamupini o tekonolosi i totonu o le atunu'u, ma le fa'ataunu'uina o sini lautele o faiga fa'avae tau alamanuia.

O le toe fa'atupuina o le puipuiga - e masani ona fa'atonuina i le mana'o o peresitene o Amerika - e ta'u mai ai o tausaga fa'aauro o le lalolagi atoa ua fa'amatu'u atu i mea ua manatu e mana'omia mo le tele o tauvaga malosi. O iloiloga o le tamaoaiga sili ma le faʻamaoni i tulafono o maliega faʻavaomalo ua toe faʻafoʻi nofoa i le saogalemu o le atunuʻu, tulaga faʻatekonolosi, ma isi sini faʻapolokiki.

E le faigata ona malamalama pe aisea e mafai ai e le malo o Amerika ona ave le faamuamua i sini. Ae ui i lea, o le tautinoga a le Iunaite Setete i le faiga o fefaʻatauaʻiga multilateral na mafua mai - ma faʻamalosia e - o le faʻamalosia o iloiloga faʻapitoa, e pei o le faʻalavelaveina o faiga faʻa-Komunisi ma le Soviet expansionism. E le gata i lea, o le matafaioi a soʻo se malo le puipuia o ona tagata ma faʻasaoina ma faʻaleleia ona lelei mo fanau.

Tusa lava pe va'aia e se tasi le taua i le fa'aogaina o faiga fa'avae tau fefa'ataua'iga e ausia ai sini fa'atatau i le saogalemu, o le taliaina lautele o fa'auilavea a le malo mo na fa'amoemoe e ono tula'i mai ai le faitoto'a i so'o se faiga tau puipuiga. O tagata lautele e masani ona vaʻai i fefaʻatauaʻiga e ala i le faʻaatunuu, "us-versus-them" prism. O le faifai pea o ala o faasalalauga o le faafaigofieina o le uiga o paleni o fefaatauaiga, maliega tau fefaatauaiga, ma feeseeseaiga tau fefaataua'iga ua mafua ai lenei manatu o fefaatauaiga o se tauvaga i le va o le Team USA ma le au mai fafo. O faiga puipuia e faigofie lava ona faʻaalia e pei o le pipii atu mo Amerika ma, e tusa ai, e masani lava o le auala e sili ona tetee mo le au fai tulafono.

O le mea moni, e leai se monolithic US fiafia i le taunuuga o se feeseeseaiga tau fefaʻatauaʻiga poʻo se maliega tau fefaʻatauaʻiga. Ona o le fiafia o le tagata lava ia, e taumafai le au gaosi e faaitiitia le tauvaga mai fafo, ae o le fiafia o le tagata faatau o le faateleina lea o tauvaga ma filifiliga. E mana'omia e le au fai uamea ni tau maualuga i luga o uamea mai fafo, ae e si'itia ai le tau o le gaosiga mo le au gaosi uamea. Ua taumafai iuni a leipa e fa'atapula'a le tauvaga mai fafo mo fa'atauga a le malo, ae o tulafono fa'atau Amerika latou te fa'atumauina fa'amautinoaina e maua e tagata fai lafoga ni mea leaga i tau fa'atatau.

O le puipuiga o se faiga fa'avae filifiliga fa'alotoifale e fa'atupu ai tau i totonu ole atunu'u ile tamaoaiga ole atunu'u. Ae o le puipuiga e masani lava o le filifiliga le lelei ona o le au fai tulafono e faʻalogo le tutusa mai tului o loʻo sailia na taunuuga. O lenei asymmetry o faʻamatalaga e afua mai i se asymmetry o le faʻaosofia e faʻaputuina punaoa e manaʻomia e aʻafia ai le taunuuga. O tagata saili puipuiga e masani lava ona laiti, sili atu le faʻatulagaina, sili atu le maopoopo, ma sili atu le gafatia e faʻatatauina tau o le tulituliloaina o puipuiga ma le taua o ana totogi nai lo vaega eseese o loʻo faʻatatau i ai na tau. O le fa'amalieina o lenei fa'aletonu o le to'alaiti lea o fa'alapotopotoga fa'apitonu'u ua naunau e fa'amanino le manuia o fefa'ataua'iga ma tau o faiga fa'a puipuiga o lo'o faia pe o lo'o iloiloina.

E oo lava i le au tusiata faavaomalo o le General Agreement on Tariffs and Trade (GATT), o le faiga o fefaʻatauaʻiga faʻavae tulafono na vaʻaia o se tulaga talafeagai ae le lava mo le taofiofia o puipuiga. O le taua o fefaʻatauaʻiga ma faʻamanuiaga o le tatala o le a manaʻomia ona faʻamalosia i totonu o aiga, e ala i faʻalapotopotoga faʻalagolago i totonu o le atunuʻu, a leai o tulafono faʻavaomalo o le a oʻo mai e vaʻaia o ni faʻatonuga a le leai o ni foliga, ofisa mai fafo e faʻaleagaina ai le pule a le atunuu e ala i le tuleia o se mea e le manaʻomia, "Globalist" agenda.

O le leai o se faʻamalosia i totonu o le atunuʻu o uiga lelei o fefaʻatauaʻiga - na faʻapea ma o tala faʻasolopito talu ai nei e foliga mai e faʻamaonia - o le a tupu ma fafaga ai itumalo mo le puipuiga. Na'o tulafono fa'ava-o-malo e le mafai ona fa'amautinoa le tatalaina o fefa'ataua'iga ma le le fa'aituau, aemaise lava talu ai o malo fa'atemokalasi e muamua ma sili ona tali atu i totonu o aiga, lea e mafai ai ona ta'uta'ua ma faatosina fa'apolokiki.

E ui lava i tautinoga mai sui o le G-20 tamaoaiga i le taimi o le faʻafitauli tau tupe ma le "Great Recession" i le 2008 e aloese mai le puipuiga, o le numera o "faʻalavelave faʻaleagaina" (e pei ona lipotia i le Global Trade Alert database) e na malo i totonu o latou tamaoaiga e tusa ma le 2,300 i le tausaga i le va o le 2009 ma le 2021. O nei faʻalavelave e aofia ai le faʻaofiina poʻo le faʻalauteleina o polokalame fesoasoani i totonu o le atunuʻu, faʻasalalauga faʻalauiloa oloa auina atu i fafo, faʻatapulaʻaina o oloa auina atu i fafo, faʻatuputeleina o tau, faʻafitauli tau fefaʻatauaʻiga (e pei o le antidumping measures), tapulaʻa. i luga o tauofoga mai fafo mo fa'atauga a le malo, fa'atapula'aina o tupe fa'afaigaluega mai fafo, ma le tele o isi vaega. Ae na faapefea ona tupu mea?

I le vaitau auro o le lalolagi atoa (1993-2007), o le tau moni o fefaʻatauaʻiga na siitia i le 6.8% i le tausaga, pe a faʻatusatusa i le siʻitaga faaletausaga o le 2.6% i le 15 tausaga talu mai. O tupe teufaafaigaluega sa'o mai fafo na siitia i le 21.3% i le tausaga i le vaitaimi o le auro faaitiitia e 1.3% i tausaga ta'itasi ile 15 tausaga talu mai lena taimi. O le GDP moni o le lalolagi na siitia i le 3.4% i le tausaga i le vaitaimi o le auro, ae na o le 2.5% i le tausaga talu mai lena taimi. Ma o fefaʻatauaʻiga o se sea o le GDP na faʻatupulaia i le 3.2% i tausaga taʻitasi i le tausaga faʻauro ae ua faʻamauina le 0.0% le tuputupu aʻe faaletausaga i le 15 tausaga talu mai.

O nei fa'atusatusaga o lo'o fa'ailoa mai ai o lo'o i ai se tulaga fa'amalosi mo le masalosalo e uiga i le puipuiga, lea e tatau ona tu'uina atu fa'amatalaga manino i totonu o so'o se fuafuaga a le malo. O mana'oga manino e mafai ona fesoasoani i malo e tauivi ma fa'ai'uga o fefa'ataua'iga ma faiga fa'avae tau alamanuia e ala i le fa'amautinoaina o fa'amanuiaga ma tau o faiga fa'atatau ma fa'ailoa ma fa'amuamua le manuia lautele.

E le faapea o atugaluga o i latou o loo sailia se faamalologa mai taunuuga o le faateteleina o tauvaga faaulufale mai po o le manao e tele se taimi e fetuunai ai e le tusa ai ma le tulafono. Ioe, o suiga e mafai ona faʻalavelave, e oʻo lava i vevesi. E tatau ona mafai e malo ona faia mo o latou tagata mea latou te manatu e tatau ai e faʻaitiitia ai le tau o agafesootai o suiga vave, ae o na faaiuga e tatau ona faia i se siosiomaga manino, lea e malamalama ai le tau faʻatatau ma faʻatatauga o suiga o faiga faʻavae aʻo leʻi faia ni gaioiga. ave.

Ua fa'atino faiga fa'amanino fa'alotoifale ma fa'ai'uga lelei i nofoaga e pei o Ausetalia ma fa'aopoopo fa'atasi i nisi o tulafono tau fefa'ataua'iga a le atunu'u. Ae ui i lea, ua latou toilalo i le taimi nei e puʻeina lautele. O ta'utinoga moni a malo i fa'atonuga manino i totonu o le atunu'u e mafai ona fa'atusalia ai le avanoa sili o le lalolagi e fa'ato'ilalo ai se afa fa'aputuga o puipuiga ma toe fa'afo'isia se tulaga lelei, gafataulimaina o le fa'atasia ma le tuputupu a'e o le tamaoaiga o le lalolagi.

Punavai: https://www.forbes.com/sites/danikenson/2023/03/07/domestic-transparency-can-slow-resurgent-trade-protectionism/